مولتی متر کلمپی یا کلمپ آمپرمتر (Clamp Meter) دستگاهی است که برای اندازهگیری جریان الکتریکی در یک مدار، بدون نیاز به قطع یا تماس مستقیم با سیمهای الکتریکی، استفاده میشود. این دستگاه دارای بخش کلمپی است که به وسیله آن میتوان جریان را به راحتی اندازهگیری کرد.
مولتیمتر کلمپی به گونهای طراحی شده است که بدون قرار گرفتن در مدار و یا به اصطلاح مهندسی، بدون نیاز به سری کردن در مدار، مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه عمدتاً برای اندازهگیری جریان متناوب (AC) استفاده میشود، اما قابلیت اندازهگیری جریان مستقیم (DC) را نیز داراست. این دستگاه بر پایه این اصل کار میکند که میدان مغناطیسی اطراف سیم را میتوان در یک هسته با مقاومت مغناطیسی کم، که در اطراف سیم قرار گرفته، محدود کرد و میدان درون هسته را میتوان از طریق سیمپیچهای اطراف آن اندازهگیری کرد. هسته اصلی این دستگاه در قسمت کلمپ قرار دارد.
این اصل همچنین می تواند برای انتقال انرژی AC از فاصله قابل توجهی استفاده شود. یکی از این کاربردها انتقال نیرو به چراغهای برجهای آنتن پخش شده AM است که پایه برج ممکن است در فرکانس حامل دارای ولتاژ بالایی باشد.
تنها تفاوت واقعی بین مولتی متر کلمپی و ترانسفورماتور ایزولاسیون این است که در مورد کلمپ یک هادی تک از هسته عبور می کند، در حالی که در ترانسفورماتور سیم پیچ اولیه دارای چندین چرخش است که از مرکز هسته عبور می کند، اما اساساً دو تا یکسان هستند.
ترانسفورماتورها با DC کار نمی کنند. با این حال، میدان اطراف یک سیم حامل جریان مستقیم هنوز وجود دارد و آن را تا حد زیادی با هسته ای با اکراه کم محاصره می کند که محور را به همان روش محاصره کند. حداقل می توان از دو روش برای اندازه گیری زمینه استفاده کرد.
یکی استفاده از دستگاه Hall است که در پاسخ به یک میدان مغناطیسی عمود بر ولتاژ عرضی ناشی از جداسازی بارهای جریان، نگاه دارد. این روش همچنین با جریان AC قابل استفاده است.
مولتی متر کلمپی بر دو نوع است :
- مولتی متر کلمپی ac
- مولتی متر کلمپی ac/dc
نمایشگر این دستگاه ها نیز به دو صورت آنالوگ و دیجیتال طراحی می شوند.
اندازه گیری جریان ac :
نحوه محاسبه بر اساس قواعد ترانسفورماتور جریان (CT) است. ترانسفورماتور جریان با استفاده از شار مغناطیسی که تولید شده است بر اثر عبور جریان از رسانا، جریانی تولید میکند که این جریان متناسب با جریان عبوری از رسانا یا همان کابل مربوطه است.جریان ثانویه توسط مدار اندازه گیر که به سیم پیچ ترانس متصل است محاسبه می گردد. جریان تحت تست برابر است با حاصل تقسیم جریان ثانویه بر تعداد دور سیم پیچ ترانسفورماتور.
اندازه گیری جریان AC/DC :
برای اندازه گیری از سنسور اثر هال جهت تشخیص جریان استفاده میگردد زیرا امکان القای الکترومغناطیسی در کلمپ های AC تیتر قبل وجود ندارد. سنسور اثر هال در میان دهانه ترانسفورماتور قرار داده میشود. زمانی که جریان شار مغناطیسی متناسب با جریان AC یا DC اولیه ایجاد میگردد، سنسور هال شار مغناطیسی را تشخیص می دهد و خروجی آن بصورت ولتاژ خواهد بود.
سنسور اثر هال : این سنسور یک نیمه هادی میباشد. زمانی که جریان اولیه به ترمینال ورودی اعمال میگردد، ولتاژی برای جریان اولیه و میدان مغناطیسی ایجاد شده در ترمینال خروجی، تولید میگردد.
مزایا :
- اندازه گیری جریان dc در مدل های قدیمی شما شاهد بودید اندازه گیری در AC انجام می شد.
- نیاز به قطع کابل نیست
- به شکل غیر تماسی جریان اندازه گیری می شود
- جریان های بالا اندازه گیری می شود
- اسانی در انجام کار
- دارای امنیت
معایب :
- اندازه نگرفتن جریان های پایین در مدل های هزار امپر به بالا
- بدلیل بزرگی فک کلمپ تست دشوار در مکان های کوچک با تعدد کابل وجود دارد
کاربردها :
- در صنایع و کارخانه ها
- تابلو برق
- کابل های فشار قوی و قطور
- دانشگاه ها
- بیمارستان ها
- واحد های تاسیساتی
- آبکاری فلزات
- پیمانکاران شرکت توزیع برق
- کارخانه هایی که مبحث 19 ساختمان را رعایت میکنند.
علامت های روی مولتی متر کلمپی چیست و هرکدام چه معنایی دارد؟
مولتیمتر کلمپی (Clamp Meter) یکی از ابزارهای پرکاربرد برای اندازهگیری مقادیر الکتریکی است که علاوه بر قابلیتهای یک مولتیمتر معمولی، میتواند جریان الکتریکی را بدون نیاز به قطع مدار اندازهگیری کند. علامتهای روی مولتیمتر کلمپی بسته به مدل و سازنده ممکن است متفاوت باشند، اما معمولاً شامل موارد زیر هستند:
علامتها و معانی آنها:
-
V (ولتاژ):
- V~ یا V AC: اندازهگیری ولتاژ متناوب (AC Voltage)
- V⎓ یا V DC: اندازهگیری ولتاژ مستقیم (DC Voltage)
-
A (آمپر):
- A~ یا A AC: اندازهگیری جریان متناوب (AC Current)
- A⎓ یا A DC: اندازهگیری جریان مستقیم (DC Current)
- این علامتها بهصورت معمول روی بخش کلمپ دستگاه قرار دارند.
-
Ω (اهم): اندازهگیری مقاومت الکتریکی.
-
Continuity (تداوم): یک آیکون شبیه به یک دیود یا زنگ که برای تست تداوم و بررسی اینکه آیا یک مدار بهطور کامل بسته است یا نه استفاده میشود.
-
Capacitance (خازن): با علامت F که برای اندازهگیری ظرفیت خازنها بهکار میرود.
-
Frequency (فرکانس): با علامت Hz برای اندازهگیری فرکانس سیگنالها.
-
Temperature (دما): با علامت °C یا °F که برای اندازهگیری دما استفاده میشود.
-
Diode Test (آزمایش دیود): با علامت یک دیود که برای بررسی سالم بودن دیودها بهکار میرود.
برای نمونه بهترین مارک مولتی متر کلمپی با برند های متفاوت و درجه یک را در سایت دارمکو مشاهده کنید :
برند کیوریتسو :
برند یونیتی
برند هیوکی :
- 3280-10F
- 3288
- 3282
- CM4373
- CM4371
برند فلوک :